KAMENOVI GROMA (SIMBOLIKA KAMENA)

Ogrlica "Hibela" (masa za modelovanje, akril, koža; 60 cm)

Autor: Nadica Janić

Takozvani kamenovi groma, koji su najčešće preistorijski kremen, smatrani su samim šiljkom munje i bili pobožno čuvani. Sve što pada iz viših sfera smatralo se zvezdanom svetinjom. To kamenje je, naročito u Africi, bilo predmet obožavanja i primenjivano u obredima posvećenim nebeskim bogovima.

Kamenovi groma, koji su najčešće meteoriti što padaju s neba poput kiše, smatrani su simbolom i sredstvom plodnosti. Osim toga, sveti, proročki kamen betil označava mesto gde je sišao Bog... To je najraširenije od svih ljudskih sredstava, univerzalni simbol, oslobađanja od neorganske prirode, a po tome i simbol ideje božanstva.

Kamenovi groma najpre su sami po sebi sile što poseduju magijsku, fetišku, vlastitu moć. Kasnije se za kamene šiljke, sečiva i druge slične kamenove, smatra da ih je poslao odozgo bacač gromova, odnosno Gromovnik. Potom simboli napravljeni čovečjom rukom od toga kamenja – dvosečna minojska sekira, rimski bidens, hinduska tribula, grčka trijana (Posejdonovo oružje) koja potresa zemlju i Zevsov Keraunos koji kao da sjedinjuje u sebi razgranatost munje i dvoseklu moć sekire s dva sečiva – svi ti predmeti postaju simboli moći koja potresa, a kasnije atributi boga kojemu je data ta moć.

Aaerolit, Crni kamen iz Pessinonta (u Malaj Aziji), simbol Velike boginje – majke, Hibele, koju su obožavali Frigijci, bio je svečano prenesen u Rim, na početku III veka, i postavljen na Palatinu. Taj Crni kamen pretstavljao je ustoličenje istočnjačkog božanstva u Rimu, prvi mistički prodor talasa koji će zapljusnuti i srušiti najdrevnije tradicije Rima.

Priredila: Nadica Janić

Literatura:

J. Chevalier, A. Gheerbrant – Riječnik simbola

„Romanov“, Banja Luka, 2003.